قلمروی درخواست تسلیم کالای جانشین در کنوانسیون
هنگام درخواست تسلیم کالای جانشین در مواردی که بیع کلی در ذمه است مطابق مواد 30 و 35 کنوانسیون فروشنده باید کالایی را تسلیم مشتری کند که مطابق قرارداد باشد. هرگاه فروشنده کالایی غیر منطبق تسلیم مشتری نماید در واقع به تعهد قراردادی خود عمل نکرده و مشتری می‌تواند اجبار وی به انجام تعهدش را بخواهد. این اجبار قرارداد، در قالب درخواست کالای جانشین محقق می‌شود. در این فرض عدم انطباق کالا هم شامل موردی است که کالا به مفهوم خاص معیوب است و هم شامل موردی که کالا واجد اوصافی که در قرارداد بیان شده نیست، به علاوه این امر مواردی را هم که کالای تحویل شده از نوع دیگر است را دربر می‌گیرد.
زمانی که بیع مربوط به عین معین است، فروشنده ملزم به تسلیم همان کالایی است که در قرارداد معین شده است (مثلاً خودروی خاص) و الزامی به تسلیم کالای دیگر ندارد. بنابراین در این مورد تسلیم کالای جانشین وقتی قابل تصور است که فروشنده کالایی غیر از آنچه که در قرارداد معین شده تسلیم مشتری کند. اما اگر کالای تحویل شده معیوب باشد، مشتری حق درخواست کالای جانشین را ندارد، زیرا بیع مربوط به عین معین است و در این موارد فروشنده، الزامی به تسلیم کالایی از نوع دیگر ندارد.
اگر مبیع از لحاظ کمیت ناقص باشد اجازه درخواست کالای جانشین وجود ندارد، چرا که بایع می‌بایست به مقدار کاستی مابقی بیع را تحویل دهد. در مواردی که مبیع مورد ادعای ثالث باشد، مشتری صرفاً می‌تواند از فروشنده بخواهد ادعای ثالث را برطرف کند و امکان درخواست کالای جانشین در این مورد وجود ندارد.
گفتار سوم: الزام به انجام عین تعهد
بند 1: درخواست اجرای اجباری قرارداد از سوی مشتری
کنوانسیون بیع بین المللی کالا ضمانت اجرای تعهدات هر یک از فروشنده و خریدار را به طور جداگانه بیان کرده است. در ماده 45 ضمانت اجرای تعهدات فروشنده بیان گردیده است. این ماده طرق مختلفی در اختیار خریدار قرار داده تا بدان وسیله بتواند خسارات ناشی از نقض قرارداد را جبران نماید.
یکی از ضمانت اجراهایی که در صورت نقض قرارداد توسط فروشنده در اختیار خریدار قرار می‌گیرد درخواست اجرای اجباری قرارداد است (ماده 46 کنوانسیون).
اجرای عین قرارداد به معنای خاص خود وقتی قابل تحقق است که فروشنده از تسلیم کالا امتناع نماید. در این فرض مشتری می‌تواند تقاضای اجرای عین قرارداد را نماید.
الف) شرایط اجرای عین قرارداد توسط مشتری
درخواست اجرای عین قرارداد از طرف مشتری وقتی پذیرفته می‌شود که شرایط ذیل موجود باشد:
1- مشتری مطابق مواد 39 تا 43 کنوانسیون در مهلت مقرر اخطاری حاکی از غیر منطبق بودن کالا با قرارداد برای فروشنده فرستاده، او را در جریان عدم اجرای تعهد قرار دهد.
2- همزمان با اخطار و یا در مهلت متعارفی بعد از آن اجرای عین قرارداد را درخواست کند.
3- به ضمانت اجراهای دیگر که با اجرای عین قرارداد منافات دارد (مانند فسخ قرارداد) متوسل نشده باشد.
4- باید در اجرای قرارداد تاخیری صورت گرفته باشد. به عبارت دیگر نقض قرارداد تحقق یافته باشد تا درخواست اجرای قرارداد معقول باشد (صفایی وهمکاران، 1374: 227).
ب) محدودیتهای اجرای عین قرارداد
در موارد زیر مشتری نمی‌تواند اجرای عین قرارداد را درخواست نماید.
1- عدم مسئولیت فروشنده در نقض قرارداد
در صورتیکه مطابق ماده 79 کنوانسیون فروشنده نسبت به نقض قرارداد (عدم انجام تعهد) مسئول نباشد به عنوان مثال عدم انجام تعهد ناشی از حادثه‌ی خارجی غیرقابل پیش بینی و غیرقابل پیشگیری باشد مشتری نمی‌تواند اجرای عین قرارداد را درخواست نماید.
2- عدم امکان تسلیم مورد معامله
در صورتیکه تسلیم مورد معامله غیرممکن باشد به ویژه در موردی که مورد معامله عین معین بوده و از بین رفته باشد اجرای عین قرارداد ممکن نیست. همچنین است وقتی که مورد معامله موجود ولی محل آن نامعلوم است هر چند این مورد در کنوانسیون بیان نشده ولی بعضی از مفسران کنوانسیون آن را نیز از مصادیق استثناء بر اصل درخواست اجرای عین قرارداد ذکر کرده اند. این استثناء در صورتی است که غیرممکن شدن تسلیم کالا دائمی باشد اما اگر تسلیم کالا به طور موقت غیرممکن گردد هنگامی مشتری از حق درخواست اجرای عین قرارداد محروم می‌شود که فروشنده برای عدم انجام تعهد بر طبق ماده 79 دارای عذر موجه باشد والا در صورتیکه فروشنده عذر موجه نداشته باشد درخواست اجرای عین قرارداد ممکن است.
3- عدم توانایی فروشنده در اجرای عین قرارداد
در صورتیکه فروشنده توانایی اجرای عین قرارداد را از دست بدهد مانند اینکه مالکیت وی بر مورد معامله زایل شود مشتری حق درخواست اجرای عین قرارداد را ندارد در واقع این مورد شبیه مورد دوم است با این تفاوت که عدم امکان تسلیم در مورد دوم مربوط به ذات کالاست ولی در حالت اخیر ناشی از قدرت فروشنده است.
دانلود با فرمت ورد :
پایان نامه ارشد : شیوه جبران خسارت در حقوق ایران و بیع بین المللی کالا (1980 وین)
مقاله :
وقتی که کالا مثلی باشد و عیب در مالکیت کالا منجر به نقض اساسی قرارداد شود، اجرای عین قرارداد مشکلی را ایجاد نمی‌کند. کاملاً آشکار است که خریدار حق دارد تقاضای تحویل کالای بدلی نماید که شخص ثالث در آن ذیحق نباشد. اگر عیب در مالکیت مبیع منجر به نقض اساسی و جوهری قرارداد نشود، معقول این است که به خریدار اجازه داده شود تا تقاضای ترمیم در مالکیت کالائی که تحویل گردیده است نماید اگر چه از کلمه ترمیم یا تعمیر بنظر نرسد که شامل موارد مربوط به چنین رفع نقضی باشد.
به هر حال، هنگامی که کالا مثلی نباشد، شخص ثالث، اعم از مالک حقیقی یا مدعی دیگری، را نمی‌توان مجبور کرد که قراردادی را با فروشنده منعقد کند. در نتیجه احتمال اینکه خریدار تقاضای اجرای عین قرارداد را نماید وجود ندارد (هجده تن از دانشمندان جهان، 1374: 226).
4- سخت بودن اجرای عین قرارداد برای فروشنده
در صورتیکه فروشنده برای عدم اجرای قرارداد عذر موجهی نداشته باشد ولی اجرای آن مشکلات نامتعارفی را برای او ایجاد کند دادگاه باید بررسی نماید که آیا اصرار مشتری بر اجرای عین قرارداد از مصادیق سوء استفاده از حق است یا خیر. اگر سوء استفاده از حق صدق کند، مثل اینکه مشتری نفع اساسی برای عین قرارداد نداشته باشد اصل حسن نیت اقتضاء می‌کند که مشتری از حق درخواست اجرای عین قرارداد محروم گردد (صفایی وهمکاران، 1384: 225).